Kto imponuje naszym komórkom odpornościowym? .:Ciekawostki z psychoneuroimmunologii :.

Trudne słowo z tytułu: Psychoneuroimmunologia - to nauka zajmująca się wzajemnym wpływem zjawisk psychicznych, neurologicznych i odpornościowych. Łączy ona wiedzę medyczną z psychologiczną.

Przykładem zjawiska opisywanego przez tą dyscyplinę, jest wpływ przewlekłego stresu na funkcjonowanie naszego organizmu (w tym jego odporność). 

Układ odpornościowy to stwór mocno skomplikowany ale na potrzeby dalszej części tekstu, przedstawię Wam jego kilku przedstawicieli:

✨Limfocyty T - są produkowane przez szpik kostny, dojrzewają w grasicy. W ich gangu możemy znaleźć różne podtypy komórek: pomocnicze, supresorowe i naturalnych zabójców. 

💜Komórka pomocnicza wysyła sygnał do innych komórek odpornościowych, że zauważyła na w naszym organizmie antygen, który trzeba unieszkodliwić (Komunikat: “Chodźcie jest robota”🔔)

💜Komórka supresorowa to taki negocjator, który wycisza inne limfocyty, kiedy trzeba odwołać misję (Komunikat: “Panowie, koniec dymu”⛔)

💜Naturalny Zabójca - NK (tak, nie przewidzieliście się, w każdym z nas drzemie niejeden ukryty zabójca. W literaturze ten rodzaj komórek widnieje jako “Natural Killers”) - 💣niszczy obiekty, które zawierają niebezpieczne antygeny.

✨Limfocyty B - zajmują się produkcją przeciwciał. 

✨Immunoglobulina typu A (IgA) - tzw. przeciwciało typu A, to białko odpornościowe, które wytwarza się poprzez kontakt z konkretnym antygenem*, który układ odpornościowy uznaje jako obcy. Można ją znaleźć w ślinie, łzach itp.

Przyda się nam jeszcze doprecyzowanie dwóch pojęć: 

✨Antygenami, na które reagują komórki naszego układu odpornościowego, mogą być np. fragmenty bakterii, wirusów, grzybów, pokarmów, pyłków roślin, a w niektórych sytuacjach własne tkanki organizmu.

✨Cytokiny - to cząsteczki przekazujące informacje między komórkami układu immunologicznego.

Dlaczego psycholodzy tak lubią komórki układu immunologicznego? 

Poniżej kilka ciekawostek, które stanowią dowód na istnienie powiązań, pomiędzy naszymi emocjami i tym, co w głowie a naszą odpornością. 

🌱Efektem stresu emocjonalnego może być zahamowanie układu immunologicznego (immunosupresja) a co za tym idzie załamanie naszych naturalnych mechanizmów broniących organizm przed różnymi chorobami (w tym nowotworowymi).

🌱Depresja, złość, żałoba - pogarszają zasoby odpornościowe (np. produkujemy mniej limfocytów, stają się one mniej reaktywne; w przypadku żałoby taki stan może trwać nawet przez 6 miesięcy) 

🌱Pozytywne emocje czy poczucie bezpieczeństwa mogą nam je poprawić. 😊

🌱Wygląda na to, że nasz układ odpornościowy upodobał sobie inspirujące osoby. Wykazano, że u osób, które oglądały materiały o Matce Teresie z Kalkuty, tuż po seansie wyraźnie wzrosła liczba przeciwciał IgA (Immunoglobuliny typu A). Co ciekawe stało się tak niezależnie od prywatnych opinii dotyczących na temat jej działalności. (McCelland i Kirshnit, 1989)

🌱Brak wsparcia społecznego i samotność powoduje mniejszą aktywność naszych komórek NK (naturalnych zabójców), im bardziej satysfakcjonujące więzi tym sprawniejsze są nasze limfocyty. 

👪Osoby, które opiekują się swoimi bliskimi, chorującymi na demencję także cechują się zmniejszoną liczbą limfocytów, a ich komórki NK są mniej aktywne. (Bodnar i Kiecolt-Glaser, 1994) (Esterling, 1994)

💔Parom, które przeżywają częste konflikty - dłużej goją się rany. Silniejsze problemy z odpornością w konfliktowych małżeństwach dotyczą kobiet (Kiecolt-Glaser et al., 2005) 

☑Ekspresyjne pisanie, przelewanie emocji na papier, spisywanie tego, co czujemy i przeżywamy, wpływa pozytywnie na parametry immunologiczne. (Pennebaker, Kiecolt-Glaser i Glaser, 1988)

🌱Humor i śmiech sprawiają, że produkujemy więcej immunoglobulin (IgA), zwiększa się liczba i aktywność naszych limfocytów. (Tak się działo na przykład po oglądaniu śmiesznego filmu w badaniach Dillona z 1985 r.)

🌱Techniki relaksacyjne (np. wizualizacja, biofeedback) - aktywizują limfocyty T, zmniejszają liczbę hormonów stresu we krwi (Gruber, 1988)

🌱U studentów medycyny, w trakcie sesji egzaminacyjnej, ujawniono obniżoną aktywność wszystkich rodzajów limfocytów, zwiększoną podatność na wirusa opryszczki  ale… żeby było ciekawiej w ramach eksperymentu zrobiono im też małe ranki na podniebieniach (na 3 dni przed ważnym egzaminem), które zdecydowanie wolniej się goiły (dłużej o około 40 %) niż kolegom z podobnymi ranami stworzonymi w wakacje. (Kiecolt-Glaser i Glaser, 1997) (Kang, 1997) (Marucha, 1998) Trudności w gojeniu rany tłumaczy się problemami z produkcją cytokin, które pojawiają się w pierwszych fazach gojenia się ran. (Nie dość, że człowiek zestresowany, to jeszcze sobie nie pochrupie w trakcie nauki do egzaminu)

Tym wpisem chciałam Wam pokazać jak ciekawe mogą być powiązania między naszym stanem psychicznym a ciałem. Często ono przez liczne infekcje i osłabienie daje nam znaki, że przeżyliśmy silny stres. Grunt, żeby te sygnały dobrze rozpoznawać. 

Życzę Wam dużo odporności - tej psychicznej i tej somatycznej! 💗

Heszen, I., Sęk, H. (2012). Psychologia Zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Simonton, O., Matthews-Simonton, S., Creighton, J., Wirga, M., Bidziński, A. and Wrońska, A., 2012. Triumf Życia. Łódź: JK.

Segerstrom, S. and Miller, G., 2004. Psychological Stress and the Human Immune System: A Meta-Analytic Study of 30 Years of Inquiry. Psychological Bulletin, [online] 130(4), pp.601-630. Available at: <https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1361287/>.

Graham, J., Christian, L. and Kiecolt-Glaser, J., 2006. Stress, Age, and Immune Function: Toward a Lifespan Approach. Journal of Behavioral Medicine, [online] 29(4), pp.389-400. Available at: <https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2805089/>.

Wirga.home.pl. 2020. Teoria, Biologia I Terapia W Psychoneuroimmunologii | Program Simontona. [online] Available at: <http://wirga.home.pl/simonton_dousuniecia/node/3>